Sbs Hakha Chin - Sbs Hakha Chin

Ao-pum pathum (000) hi a si khawh ahcun thihnak le nunnak ri i kan um caan lawngah chawnh dingin palik lei nih zapi sin ah nawlnak tuah an duh.

NAIDOC Zarh lawmh ding ni le caan zong a nai cang bang, ram ngeitu hna miphun an phunglam le an tuah tawnmi ‘Welcome to Country’ donnak a sullam ka rak chim lai. Ka chimmi a dihdongh tiang rak ngai ve dingin kan sawm.

Australia ah Refugee week (Ralzaam Zarh) hi kumkhat voikhat tuah lengmang a si. Refugee Week an tuah chungah ralzam kong chimrelnak le ralzam hna nih Australia caah thathnemnak an chuahpi mi lawmhpinak in caan hman a si.

Australia ram aiawh in pumpalulh chuihmi bu cu vawlei cung i a ngan bik mi pumpalulh chuih zuamnak World Cup ah an i zuam ve lai.

Australia ram mi a tam deuh nih 'Ro' hi a biapi tuk ah an ruat lem lo ti a si. Nain, thiamsang hna nih cun a mikip nih 'Ro' kan ngeih awk a si i kan dawtmi hna caah 'Ro' kan ngeih a herh hrimhrim an ti.

Kan umnak, khua kan saknak ram a si Australia ah kan rak pem tikah hi ram a ngeitu (Aboriginal and Torres Strait Islander) hna kan upat hna nak langhternak ding caah an nunphung le an nunning cang kan hngalhfian a herh.

Thil man a kai mi nih zapi kan khuasaknak a hnusuan ngai kan ti lioah, Australian Energy Regulator nih mei man kaih dingin thawng an thanh. Sile thawngpang a dihdongh tiang rak ngai ve dingin kan sawm.

Kan ei dinmi ti rawl pawl chimrelnak ding caah kan hman khawh mi biafang pawl siseh, kan pum caah a tha ti rawl le kan takpum a rih-zan kong chimnak caah hman mi biafang hna rak cawng ve. Cun, Thau-luan zawtnak hi Australia ram mi hna caah zawtnak tihnung a si nak kong zong ka rak chim lai.

Avoi 31st nak Australia ram a hruaitu dingah Anthony Albanese cu thim a si cang caah ram hruaitu dirhmun in avoikhatnak bik ramhruaitu dang he tonnak ngei dingin Japan a phan cang.

Khuasak tintuknak le pemluhnak he a pehtlaimi fale fim cawnak ding sianginn i thimnak kong theih a herhmi kan rak chim lai caah a dihdongh rak ngai ve dingin kan sawm.

Australia ramkomh cozah caah thimnak an tuah tikah an hman mi thimnak zulhphung cu Preferential voting system a si. Thimfung thlatu nih thimnak ah mi pakhatnak tam thim khawhnak nawl an ngeihnak thimnak phung cu Preferential voting system tiin an auh.

Australia ramchung cozah thimnak ni a nai ngaingai cang. Ahodah thimfung ka thlak lai ti na fian rih lo a si cun, thimnak kong he pehtlaiin kan biaruahnak rak ngai ve dingin kan sawm.

Thimnak ah ramkhel phu ngan teinak hmuh tawn a si. Nain, a caan ah cun, ramkhel phu ngan a si mi hna nih teinak tling in an hmu kho tawn lo. Mah bantuk caan ah ramkhel phu hme a si mi pawl kha an rak biapi ngai ve.

Australia ram ah rianngeitu nih rian a soktu pawl an hal bikmi hna biahalnak phunthum a lehning rak cawng ve. Cun, Australia ah rian an sokning le ramdang ah rian an sokning a dannak zong cawnnak chung ah ngaih chih khawh a si.

Pemlulhnak le khuasak tintuknak he pehtlaiin kan chim ding mi cu Australia ram ah hngakchia nih an hmuh hnga ding a si mi nuhrin covo kong le Australia cozah nih a ngeih mi upadi kong a si lai.

Hawi hlan le tuan deuh ah thimfung thlak chung a duh mi caah thimfung thlaknak cu cawnnikhat ni May 5 in an thok cang, Australia ramchung ah thimfung thlak nak hmun 500 leng on a si cang.

Anthony Albanese le a hruaimi ramkhel phu cu Perth khua mi an tlawng hna i hngakchia zohkhenhnak childcare le tarzohkhenhnak aged care a man a fak tuk mi hi a man kan tthumh lai tiin bia a kamh hna.

Ram mi nih a kan hruaitu ding cozah, cozah rian a tlaitu ding le kan ram a hruaitu ding kan thim hna ding hi a biapi ngaingai mi a si. Ram mi pakhat sinak in kan tuanvo zong a si caah Australia ram ah thimfung thlakning kong ka rak chim lai.

Scott Morrison cu 2007 lio ah khan cozah rian ah a rak lut i kum 2018 ah ram hruaitu sinak a rak hmu. Kum 2019 cozah thar thimnak lio ah khan a hruai lio mi Coalition ramkhel phu cu teinak a rak hmupi hna.

Anthony Albanese cu atutan cozah thar thimnak ah a hruai cuahmah liomi Labor ramkhel phu nih teinak an hmuh khawh nak hnga ding le ram hruaitu a si khawh nak hnga a zuam cuahmah lio mi a si.